logo

คำถามจาก วิกิยา

Home / FAQ ยา/ ยาขยายหลอดเลือด

คำถามเกี่ยวกับยา

โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล

เรื่อง : ยาขยายหลอดเลือด

ยาขยายหลอดเลือด หมายถึง ยาที่มีคุณสมบัติขยายหลอดเลือดดำ และ/หรือหลอดเลือดแดง โดยทำให้เกิดการคลายตัวของกล้ามเนื้อของหลอดเลือดและทำให้ท่อของหลอดเลือดขยายตัว จึงลดแรงต้านทานภายในหลอดเลือดลง ส่งผลทำให้เลือดไหลผ่านหลอดเลือดได้ดีขึ้น จึงส่งผลให้ความดันโลหิตลดลง ในทางคลินิกจึงใช้ยาขยายหลอดเลือดเป็นยาลดความดันโลหิตสูง

ประเภทของยา

ข้อบ่งใช้

ก. ยาที่ออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือดโดยตรง (Direct-acting vasodilators) ได้แก่

  • ยาปิดกั้นฤทธิ์แคลเซียม (CCBs): เช่น ยา Amlodipine, Felodipine, Manidipine, Nifedipine, Nicardipine, Verapamil, Diltiazem
  • ยากลุ่มไนเตรท (Nitrates): เช่น ยา Glyceryl trinitrate, Isosorbide mononitrate, Isosorbide dinitrate
  • ยาขยายหลอดเลือดอื่นๆ ที่ใช้ลดความดันโลหิต เช่น ยา Hydralazine, Sodium nitroprusside
  • ยาปิดกั้นฤทธิ์แคลเซียม: ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง ภาวะเจ็บเค้นหน้าอกคงที่ ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดที่เร็วและสม่ำเสมอ
  • ยากลุ่ม Nitrates: ใช้รักษาภาวะเจ็บเค้นหน้าอก ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจชาดเลือด กล้ามเนื้อหัวใจตาย หัวใจล้มเหลว
  • ยา Hydralazine และยา Sodium nitroprusside: ใช้รักษาภาวะความดันโลหิตสูงขั้นวิกฤต

ข. ยาขยายหลอดเลือดส่วนปลาย (Peripheral vasodilators): เช่น ยา Cinnarizine, Flunarizine, Nicergoline, Ginkgo Biloba Extract, Co-dergocrine mesylate

  • ยา Cinnarizine และยา Flunarizine ใช้รักษาอาการที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของระบบไหลเวียนเลือดส่วนปลาย, ใช้รักษาอาการ มึนงง เวียนศีรษะ อันมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของอวัยวะรับการทรงตัวในหูชั้นใน, ป้องกันการปวดศีรษะชนิดไมเกรน, ป้องกันอาการเมารถเมาเรือ
  • ยา Co-dergocrine mesylate, Nicergoline และ Ginkgo Biloba Extract ใช้รักษาอาการที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของระบบไหลเวียนเลือดส่วนปลาย เพิ่มการไหลเวียนของเลือดในสมอง จึงใช้รักษาภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ และภาวะสมองเสื่อมในโรคอัลไซเมอร์ที่มีสาเหตุมาจากเลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ

ค. ยาขยายหลอดเลือดแดงปอด (Pulmonary vasodilators): ได้แก่

  • อนุพันธ์ของพรอสตาไซคลิน (Prostacyclin analogues): เช่น ยา Epoprostenol, Treprostinil, Iloprost, Alprostadil, Beraprost
  • ยาออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ฟอสโฟไดเอสเทอร์เรส (PDE-5 inhibitors): เช่น ยา Sildenafil, Tadalafil, Vardenafil
  • ยากลุ่ม Prostacyclin analogues ใช้รักษาภาวะความดันโลหิตสูงในหลอดเลือดแดงปอด
  • ยากลุ่ม PDE-5 inhibitors ใช้รักษาภาวะความดันโลหิตสูงในหลอดเลือดแดงปอด และใช้รักษาอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย/นกเขาไม่ขัน

ยาขยายหลอดเลือดทุกชนิดอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาซึ่งที่พบบ่อยที่สุดคือ ภาวะความดันโลหิตต่ำ และผลข้างเคียงอื่นๆ ที่อาจพบได้ เช่น

  • ยากลุ่ม Calcium channel blockers: อาจทำให้ ปวดศีรษะ เท้าและข้อเท้าบวม และยา Verapamil ทำให้ท้องผูก
  • ยากลุ่ม Nitrates: อาจทำให้ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ มึนงง
  • ยา Hydralazine: อาจทำให้ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ ใจสั่น เบื่ออาหาร เหงื่อออกมาก หน้าแดง หัวใจเต้นเร็วจากการที่หลอดเลือดคลายตัว (Reflex tachycardia)
  • ยา Sodium nitroprusside: อาจทำให้ผู้ป่วยบางรายได้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด หัวใจเต้นผิดปกติ และอาจทำให้เสียชีวิตได้
  • ยา Cinnarizine และยา Flunarizine: อาจทำให้ ง่วงซึม คลื่นไส้ อาหารไม่ย่อย เหนื่อยล้า การเคลื่อนไหวผิดปกติ
  • ยา Nicergoline: อาจทำให้ระดับคลอเลสเตอรอลในเลือดต่ำ ระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง ระดับกรดยูริคในเลือดสูง มึนงง นอนไม่หลับ
  • ยา Co-dergocrine mesylate: อาจทำให้ปวดศีรษะ ไม่สบายท้อง มองเห็นภาพไม่ชัด
  • ยา Ginkgo Biloba Extract: อาจทำให้ไม่สบายท้อง ผิวหนังเกิดผื่นคัน ปวดศีรษะ
  • ยากลุ่ม Prostacyclin analogues: อาจทำให้หน้าแดง ร้อนวูบวาบ ปวดศีรษะ คลื่นไส้
  • ยากลุ่ม PDE-5 inhibitors: อาจทำให้ปวดศีรษะ หน้าแดง ร้อนวูบวาบ ท้องอืด อาหารไม่ย่อย ปวดแขนขา