คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : อะมอกซิซิลลิน
ยาอะมอกซิซิลลิน (Amoxicillin) จัดอยู่ในยาปฏิชีวนะกลุ่มเพนิซิลลิน (Penicillins) มีสรรพคุณรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียได้หลายโรค เช่น การติดเชื้อในช่องปาก คอ ปอด (ปอดอักเสบ/ปอดบวม) หูชั้นกลาง (หูติดเชื้อ/หูน้ำหนวก) หลอดลม (หลอดลมอักเสบ) และ ระบบทางเดินอาหาร (ลำไส้อักเสบ โรคติดเชื้อเอชไพโลไร) ซึ่งในแต่ละกลุ่มของโรคจะมีวิธีกินยาและขนาดการใช้ยาที่แตกต่างกันไป ทั้งนี้ขึ้นกับชนิดของเชื้อโรคและความรุนแรง ดังนั้นจึงควรให้แพทย์เป็นผู้วินิจฉัยสั่งจ่ายยาที่เหมาะสม ไม่ควรซื้อรับประทานเอง
อาจทำให้เกิดผื่นคัน ลมพิษ หรือมีอาการหอบหืด หากพบอาการหายใจมีเสียงหวีด (อาการของหอบหืด) หลังใช้ยา ควรต้องหยุดใช้ยาทันทีและรีบพบแพทย์/ไปโรงพยาบาล
ระวังการใช้ยาอะมอกซิซิลลินกับผู้ที่แพ้ยากลุ่มเพนิซิลลิน ผู้ป่วยหอบหืด ผู้ป่วยโรคตับโรคไต และหญิงมีครรภ์ หญิงที่ให้นมบุตร (เพราะมียาหลายตัวสามารถผ่านรกหรือผ่านเข้าสู่น้ำนมและเข้าสู่ทารก ก่อผลข้างเคียงต่อทารกได้) ซึ่งผู้ป่วยในกลุ่มเหล่านี้ไม่ควรซื้อยารับประทานเอง ควรต้องได้รับคำแนะนำและให้แพทย์เป็นผู้สั่งจ่ายยาเท่านั้น
ยาอะมอกซิซิลลินถือเป็นยาฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่ใช้แพร่หลาย มักเกิดความเข้าใจผิดมากพอสมควร เพราะหลายครั้งผู้ป่วยที่เป็นไข้หวัด/โรคหวัด จะเรียกหาอะมอกซิซิลลินกินแก้เจ็บคอ แต่เนื่องจากไข้หวัดเกิดจากเชื้อไวรัส อะมอกซิซิลลินฆ่าไวรัสไม่ได้ ฆ่าได้แต่แบคทีเรีย ดังนั้นเป็นไข้หวัดยังไม่ต้องใช้อะมอกซิซิลลิน
- การกินร่วมกับยารักษาโรคเก๊าท์อาจก่อให้เกิดผื่นคันตามร่างกายและอาจลุกลามถึงขั้นรุนแรง ซึ่งยารักษาโรคเก๊าท์ เช่น ยา Allopurinol
- การกินร่วมกับยาเม็ดคุมกำเนิดจะลดประสิทธิภาพของการคุมกำเนิดจึงอาจตั้งครรภ์ได้ ซึ่งยาเม็ดคุมกำเนิด เช่น ยาDienestro, Diethylstilboestrol และ Stilboestrol
ยาโค-อะมอกซิคลาฟ(Co-Amoxiclave หรือ Amoxicillin/clavulanic acid) เป็นยาปฏิชีวนะแผนปัจจุบันที่มีจำหน่ายในหลายประเทศทั่วโลก สูตรตำรับจะประกอบไปด้วยตัวยาอะมอกซิซิลลิน (Amoxicillin) และยากรดคลาวูลานิก (Clavulanic acid) ที่มีสัดส่วนที่แตกต่างกันออกไป และสามารถใช้ยานี้ได้ทั้งกับเด็กและกับผู้ใหญ่ ยาโค-อะมอกซิคลาฟเหมาะสำหรับรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินหายใจ (โรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ) ทั้งระบบทางเดินหายใจส่วนบนและส่วนล่าง การติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินอาหาร (โรคติดเชื้อระบบทางเดินอาหาร) โรคติดเชื้อที่ผิวหนัง ที่เนื้อเยื่ออ่อนของร่างกาย ที่กระดูก (กระดูกอักเสบ) ที่ข้อต่อต่างๆ (ข้ออักเสบติดเชื้อ) รวมถึงการติดเชื้อในช่องปากอย่างเช่นที่รากฟัน
ยาโค-อะมอกซิคลาฟเป็นสูตรตำรับยาปฏิชีวนะที่มีความโดดเด่นเฉพาะตัว กล่าวคือ ยาอะมอกซิซิลลินเป็นยาที่คอยทำลาย/ต่อต้านเชื้อแบคทีเรียที่ก่อโรค ในขณะที่กรดคลาวูลานิกจะคอยป้องกันแบคทีเรียที่สามารถทำลายยาอะมอกซิซิลลินอีกทีหนึ่ง