คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : แคลเซียมกลูโคเนต
- บำบัดรักษาผู้ที่ขาดเกลือแร่/แร่ธาตุแคลเซียม (ภาวะขาดแคลเซียม)
- รักษาภาวะเกลือแร่โพแทสเซียมในเลือดสูง และ เกลือแร่แมกนีเซียมในเลือดสูงเกินปกติ
- รักษาโรคกระดูกพรุน
- ใช้เป็นยาทาภายนอก/ยาใช้ภายนอก รักษาอาการระคายเคืองจากกรดไฮโดรฟลูออริก (Hydrofluoric acid)
- รักษาภาวะร่างกายได้รับยากลุ่ม Calcium channel blocker เกินขนาด
การใช้ยาหรือได้รับยาแคลเซียมกลูโคเนตเกินขนาดสามารถส่งผลเสียต่อร่างกายได้กล่าวคือ อาจพบอาการนิ่วในไต ปวดกระดูก ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน ปัสสาวะมาก อ่อนแรง เบื่ออาหาร ตับอ่อนอักเสบ อาการที่รุนแรงมากกว่านี้น่าจะเป็นภาวะหัวใจเต้นช้า และหัวใจเต้นผิดจังหวะ และเมื่อมีการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ จะพบค่า ECG เปลี่ยนแปลงอย่างผิดปกติ อาจเกิดภาวะโคม่าจนถึงขั้นหัวใจหยุดเต้นได้ ดังนั้นก่อนการเลือกใช้แคลเซียมกลูโคเนต ผู้ป่วยสมควรต้องปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ และไม่ควรไปซื้อหายามารับประทานด้วยตนเอง
- ห้ามฉีดยาแคลเซียมกลูโคเนตเข้ากล้ามเนื้อหรือฉีดเข้าใต้ผิวหนัง
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะในระหว่างทำการกู้ชีพด้วยเครื่องที่เรียก ว่า CPR ( Cardiopulmonary resuscitation)
- ห้ามใช้กับผู้ที่มีภาวะเกลือแคลเซียมในเลือดสูง
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่ได้รับพิษจากยา Digoxin
- ระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคตับ โรคไต โรคหัวใจ ผู้ที่เคยมีประวัติเป็นนิ่วในไต (Renal calculi)
- ระวังการให้ยาแคลเซียมกลูโคเนตแบบฉีดเข้าหลอดเลือดอาจก่อให้เกิดอาการหลอดเลือดขยายตัว ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นช้า หัวใจเต้นผิดจังหวะ จนถึงขั้นหัวใจหยุดเต้น
- อาจเกิดภาวะท้องผูก ท้องอืด เมื่อใช้ยาแคลเซียมกลูโคเนตชนิดรับประทาน
- การใช้ยาแคลเซียมกลูโคเนต ร่วมกับยา Digoxin อาจทำให้เกิดอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะ แน่นหน้าอก ตาพร่า คลื่นไส้ และเป็นลมชัก หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแพทย์จะปรับขนาดรับ ประทานให้เหมาะสมเป็นกรณีไป
- ห้ามใช้ยาแคลเซียมกลูโคเนตชนิดฉีดผสมร่วมกับยาปฏิชีวนะ Ceftriaxone ด้วยยาทั้ง 2 จะทำให้เกิดตะกอนผลึกในกระแสเลือด ในปอด หรือในไต โดยเฉพาะกับเด็กทารก
- การใช้ยาแคลเซียมกลูโคเนต ร่วมกับยา Hydrochlorothiazide อาจทำให้ระดับความเข้มข้นของแคลเซียมกลูโคเนตในกระแสเลือดเพิ่มสูงขึ้นจนเป็นผลให้มีอาการข้างเคียงตามมา หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแพทย์จะปรับขนาดการใช้ยาให้เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป
- การใช้ยาแคลเซียมกลูโคเนต ร่วมกับยา Amlodipine อาจทำให้ประสิทธิภาพการรักษาของยา Amlodipine ด้อยลงไป หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแพทย์จะปรับขนาดการใช้ยาให้เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป