3. ตลาดยา – ตอนที่ 62
- โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
- 15 กรกฎาคม 2568
- Tweet
สำหรับตลาดในประเทศ มีช่องทางกระจายยา 2 รูปแบบ ได้แก่
- การจำหน่ายผ่านโรงพยาบาล มีสัดส่วน (Proportion) 80% ของมูลค่าจำหน่ายยาทั้งหมด แบ่งเป็นโรงพยาบาลรัฐ (Public - สัดส่วน 60% ของมูลค่าจำหน่ายยารวม) และโรงพยาบาลเอกชน (Private - สัดส่วน 20%) ยาที่จำหน่ายผ่านโรงพยาบาลเป็นยาที่ต้องสั่งจ่ายโดยแพทย์ (Prescription drug) จำแนกเป็น
-
- ยาชื่อสามัญ (Generic drug) สัดส่วน 60% ของมูลค่าตลาดยา (Market value) ที่จำหน่ายผ่านโรงพยาบาลทั้งหมด
- ยาจดสิทธิบัตร (Patented drug) มีสัดส่วน 40% แต่มีการเติบโตเร็วกว่ายาชื่อสามัญ จากความต้องการ (Demand) ใช้ในกลุ่มโรคไม่ติดต่อ (Non-communicable diseases: NCDs) เรื้อรัง (Chronic) ที่เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง เช่น ยาลดความดันโลหิตสูง (Hypertension), ยารักษาโรคเบาหวาน (Diabetes), และโรคหัวใจ (Heart disease)
- การจำหน่ายผ่านร้านขายยา (Over-The-Counter: OTC) มีสัดส่วน 20% ของมูลค่าจำหน่ายยาทั้งหมดโดยร้านขายยา (Drug store) เป็นช่องทางที่ประชาชนเลือกใช้บริการเมื่อมีอาการเจ็บป่วย (Ailment) เบื้องต้น หรือการเจ็บป่วยที่ไม่จำเป็นต้องไปพบแพทย์
ข้อมูลเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2567 พบว่าจำนวนร้านขายยาทั่วประเทศ อยู่ที่ 22,065 แห่ง เป็นร้านขายยาแผนปัจจุบัน 19,126 แห่ง (สัดส่วน 86.7%) ในจำนวนนี้ 17.9% ตั้งอยู่ในกรุงเทพฯ และ 82.1% อยู่ในต่างจังหวัด สำหรับรูปแบบของร้านขายยา แบ่งเป็น
-
- ร้านขายยาเดี่ยว (Stand-alone) มีสัดส่วน 75% ของร้านขายยาแผนปัจจุบัน ผู้ประกอบการส่วนมากเป็นรายเล็กและกลาง (Small and medium-sized enterprise: SMEs) และ
- ร้านขายยาสาขา (Chain store) ส่วนมากเป็นการลงทุนจากผู้ประกอบการรายใหญ่ซึ่งมีการขยายธุรกิจในรูปแฟรนไชส์ (Franchise) เช่น ร้านฟาสซิโน และร้าน Save drug (เครือโรงพยาบาลกรุงเทพ)
นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มผู้ประกอบการค้าปลีกสมัยใหม่ (Modern trade) ที่ขยายขอบข่ายธุรกิจ โดยเพิ่มพื้นที่จำหน่ายยาและเวชภัณฑ์ (เช่น CP All เปิดร้านขายยา “eXta Plus” ในร้าน 7-11 ขณะที่ Big C Supper-center ก็เปิดร้านขายยา “เพรียว” (Pure) และ “สิริฟาร์มา”
ส่วนกลุ่ม Central Food Retail เปิดร้านขายยา “Tops Care” ในปี พ.ศ. 2565 ทำให้ผู้บริโภคสามารถเข้าถึง (Access) ยาได้กว้างขวางมากขึ้น สมรภูมิการแข่งขัน (Competitive landscape) ของร้านขายยาสาขา ในตลาดนี้เป็นไปอย่างดุเดือด (Fiercely)
แหล่งข้อมูล –
